Tăng nguy cơ nhiễm C. difficile Kháng sinh dự phòng trong phẫu thuật

Theo các nhà nghiên cứu của Đại Học Sherbrooke, Canada, nguy cơ nhiễm trùng do Clostridium difficile sau phẫu thuật có kèm theo kháng sinh dự phòng đã tăng gấp 21 lần so với một thập kỷ trước. Các kết quả này được công bố trên tạp chí Clinical Infectious Diseases, ấn bản ngày 15 tháng 6 /2008.

C. difficile

Kháng sinh dự phòng thường được dùng trong những phẫu thuật hay gặp biến chứng nhiễm trùng rất nặng như mổ tim hở hoặc đặt cấy ghép (implants) nhân tạo. Chiến lược này đã rất thành công trong việc kéo giảm tỷ lệ nhiễm trùng sau mổ. Hậu quả của việc điều trị bằng kháng sinh dự phòng là sự thay đổi của vi khuẩn chí bình thường (normal flora) trong ruột người. Trong môi trường ruột đã bị biến đổi này, một loại vi khuẩn tên Clostridium difficile có thể bùng phát mạnh. Nhiễm trùng do C. difficile có thể gây tiêu chảy nặng, đôi khi dẫn đến tử vong.

Về mặt lịch sử, lợi ích do việc dùng kháng sinh dự phòng nhiễm trùng vết mổ đem đến đã lớn hơn những nguy cơ tương đối nhỏ của nhiễm C. difficile. Tuy nhiên, vào năm 2000 một chủng C. difficile siêu độc đã xuất hiện, từ đó dẫn đến gia tăng rất nhiều về số lượng và độ trầm trọng của những trường hợp nhiễm trùng do C. difficile.

Các nhà nghiên cứu của Đại Học Sherbrooke gần đây đã hoàn tất một tính toán về nguy cơ nhiễm C. difficile khi một kháng sinh đơn độc được dùng để dự phòng nhiễm trùng phẫu thuật và so sánh nguy cơ hiện nay với nguy cơ ở giai đoạn trước khi xuất hiện chủng virus siêu độc năm 2000. Họ đã phát hiện rằng nguy cơ này tăng gấp 21 lần, từ 0,07% số lượng bịnh nhân lên đến 1,5 %. Trong số 40 bịnh nhân nhiễm C. difficile sau điều trị kháng sinh dự phòng, có 5 người tử vong hoặc bị sốc nhiễm trùng. Cefoxitin là kháng sinh thường đi kèm với nhiễm C. difficile nhiều nhất.

Do kết cuộc của nhiễm C. difficile có thể rất nặng, các tác giả gợi ý rằng nên đánh giá đối với từng trường hợp phẫu thuật. Khi mục đích dùng kháng sinh chỉ là để đề phòng các nhiễm trùng tương đối nhẹ và ít gặp, người thầy thuốc nên cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ. Điều này rất quan trọng ở những bịnh nhân lớn tuổi, vì đối với họ, tình trạng nhiễm C. difficile sẽ rất nặng so với người trẻ tuổi.

Ngoài ra, tác giả dẫn đầu cuộc nghiên cứu, Bác sĩ Louis Valiquette, MD, MSc, gợi ý rằng thời gian sử dụng kháng sinh dự phòng trong phẫu thuật nên càng ngắn càng tốt để giảm thiểu nguy cơ nhiễm C. difficile. Việc này đồng thời cũng mang lại những lợi ích khác như giảm chi phí điều trị, giảm tác dụng phụ của kháng sinh, và làm chậm lại sự hình thành các chủng vi trùng kháng thuốc.